Extended Producer Responsibility: Wat is het EPR Nummer?

Wat is de Extended Producer Responsibility (EPR)?

De afkorting EPR staat voor "Extended Producer Responsibility" - in het Nederlands "Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid". De EPR is van kracht in Europa en legt fabrikanten of distributeurs van producten in de Europese ruimte de verantwoordelijkheid op voor het terugnemen, transporteren, en recyclen of opnieuw verwerken van hun producten. Dit betekent dat de EPR betrekking heeft op de gebruiksfase en de levenscyclus van verpakkingen.

De EPR omvat de volgende maatregelen:

• Productontwerp: Producten moeten zo worden ontworpen dat ze gemakkelijker recyclebaar of herbruikbaar zijn. Dit omvat het gebruik van milieuvriendelijke materialen en het ontwerpen van producten die duurzaam en gemakkelijk te repareren zijn.
• Financiële verantwoordelijkheid: Fabrikanten dragen de financiële verantwoordelijkheid voor het verzamelen, recyclen en veilig verwijderen van hun producten na gebruik. Ze kunnen bijvoorbeeld investeren in terugname systemen of bijdragen betalen om de kosten van de verwijdering te dekken.
• Regulerende vereisten: In veel landen en regio's bestaan wettelijke voorschriften met betrekking tot de EPR, die fabrikanten verplichten om bepaalde recyclingquota te halen, zich te registreren of specifieke terugnamesystemen op te zetten.

Wat is het EPR-nummer?

Het EPR-nummer of EPR-registratienummer is een specifieke identificatie die bedrijven ontvangen zodra ze hun producten registreren volgens de wetten voor verpakkingslicenties. De code wordt gebruikt om de verantwoordelijkheid van de bedrijven voor hun producten binnen het kader van de wetten te identificeren en aan te geven. Met het EPR-nummer registreren distributeurs zich bij een duaal systeem. 

Het EPR-nummer kan in verschillende landen verschillende benamingen hebben. Bijvoorbeeld komt het EPR-nummer in Duitsland overeen met het LUCID-nummer. In Duitsland vraagt u dus het EPR-nummer aan via de registratie in het LUCID-portaal van ZSVR.

Waarom bestaat de EPR?

De Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (EPR) is geïntroduceerd om een effectieve circulaire economie tot stand te brengen. De EPR vereist een reactie op de uitdagingen van een afnemende basis van hulpbronnen en de toenemende schade als gevolg van ongeschikte afvalverwijdering.

Het belangrijkste doel van de EPR ligt in het creëren van een functionerende circulaire economie, waarin producten en verpakkingen niet als afval eindigen, maar eerder worden hergebruikt, gerepareerd of gerecycled. De uitgangspunten van EPR zijn onder andere:

• Het aanpakken van schaarste aan hulpbronnen: Gezien de toenemende schaarste aan hulpbronnen was een reactie op ongecontroleerde afvalverwerking dringend nodig. De EPR moet ervoor zorgen dat producten en verpakkingen niet zomaar worden weggegooid, maar in de kringloop blijven.
• Verantwoordelijkheid van de fabrikanten: Het concept is gebaseerd op het principe van veroorzakersaansprakelijkheid. Fabrikanten die producten en verpakkingen op de markt brengen, zijn ook verantwoordelijk voor de grondstoffen en hun toekomstige hergebruik. Ze hebben de grootste invloed bij het kiezen van hulpbronnen en hun recyclebaarheid.
• Invloed op productontwerp: De EPR gaat verder dan het verwijderingsproces en dringt erop aan dat bedrijven al bij het ontwerpen van het product letten op duurzaamheid. Dit omvat het gebruik van gerecyclede materialen, het ontwerp voor reparatie en het creëren van recyclingmogelijkheden.

EPR en de Duitse verpakkingswet (VerpackG)

De Duitse verpakkingswet stelt de regels en eisen vast voor de productie, distributie en verwijdering van verpakkingen. Het verband tussen de verpakkingswet en de EPR is dat de verpakkingswet vaak wordt beschouwd als een integraal onderdeel van de wetgeving die de EPR ondersteunt. De verpakkingswet stelt de kaders vast voor de behandeling van verpakkingen, terwijl de EPR de verantwoordelijkheid van fabrikanten en distributeurs voor het recyclen en verwijderen van deze verpakkingen concreet maakt.

Wat betekent EPR-conform?

"EPR-conform" verwijst naar het naleven van de principes en eisen van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR). De term betekent dat het voldoet aan de richtlijnen en voorschriften die zijn vastgesteld met betrekking tot de verantwoordelijkheid van fabrikanten en distributeurs voor hun producten en verpakkingen na gebruik.

Enkele kenmerkende criteria zijn:

• Registratie en deelname: Het kan zich mogelijk hebben geregistreerd bij de relevante autoriteiten en is actief betrokken bij systemen of programma's die de terugname, recycling of verwijdering van zijn producten na gebruik regelen.
• Verantwoordelijkheid voor de levenscyclus: Het neemt verantwoordelijkheid voor de volledige levenscyclus van zijn producten, niet alleen voor de productie en verkoop, maar ook voor de verwijdering na gebruik.
• Recycling- en verwijderingsmaatregelen: Het implementeert of ondersteunt systemen die hergebruik, recycling of milieuvriendelijke verwijdering van zijn producten mogelijk maken.

Geldt de EPR ook voor Alibaba, eBay, Etsy en dergelijke?

Voor platforms zoals Alibaba, eBay, Etsy en vergelijkbare online marktplaatsen kunnen er bepaalde bijzonderheden gelden met betrekking tot de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Voorbeelden hiervan zijn:

1. Verantwoordelijkheidsverdeling: De duidelijke toewijzing van verantwoordelijkheid in het kader van de EPR kan ingewikkeld zijn, omdat de platforms doorgaans niet de fysieke producenten van de producten zijn, maar alleen de verkoop mogelijk maken. Het kan moeilijk zijn om vast te stellen of de individuele verkopers, het platform zelf of mogelijk een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben.
2. Richtlijnen en voorschriften: Platforms zoals Alibaba, eBay en Etsy hebben vaak hun eigen richtlijnen voor productvermeldingen en -kwaliteit. Ze nemen zelf maatregelen om ervoor te zorgen dat producten aan bepaalde normen voldoen, ook al is de precieze implementatie van EPR mogelijk complex.
3. Milieueffecten en transparantie: Hoewel de directe implementatie van EPR voor deze platforms uitdagend is, kunnen ze toch initiatieven ontplooien om milieueffecten te minimaliseren. Ze kunnen bijvoorbeeld prikkels creëren voor verkopers om milieuvriendelijke verpakkingen te gebruiken of recyclingmaatregelen te ondersteunen.

Hoe voldoen bedrijven aan de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR)?

Bedrijven die onder de EPR vallen, voldoen hieraan door vergoedingen te betalen op basis van de hoeveelheden verpakkingen en producten die ze op de markt brengen. Bovendien mogen producten die niet voldoen aan de eisen van de EPR en niet zijn gelicentieerd volgens de Duitse verpakkingswet überhaupt niet op de markt worden gebracht. 

Omdat de richtlijnen van de EU door elke lidstaat in nationale wetten worden omgezet, is het voor distributeurs van goederen en verpakkingen vaak ingewikkeld om al hun verplichtingen op hun doelmarkten na te komen. De vereisten zijn individueel en soms zeer verschillend.

Het maakt daarbij niet uit in welk land de fabrikant hoofdzakelijk gevestigd is. Wat telt, is in welk land de fabrikant exporteert. Met een EPR compliance partner kunnen deze bedrijven hun verantwoordelijkheid nakomen zonder zelf elke wetswijziging te moeten volgen.

Met betrekking tot de EPR in Duitsland voldoen fabrikanten of distributeurs van verpakkingen aan de EPR door deel te nemen aan een duaal systeem via verpakkinglicenties. Dit geldt zowel voor grote bedrijven als voor kleine ondernemers die slechts enkele producten met verpakkingen per jaar verkopen.

De duale systemen organiseren in Duitsland het ophalen, sorteren, verwijderen en recyclen van verpakkingsafval. Consumenten en gelijkgestelde locaties deponeren deze in de gele ton of zak. Andere soorten afval, zoals verzenddozen of voedselresten, worden in de daarvoor bestemde tonnen weggegooid. Deze afvalscheiding vergemakkelijkt het werk van de duale systemen en zorgt vooral voor een schone sortering, wat essentieel is voor een goed functionerende recycling.