Wat is een duaal systeem?

Af­val­ver­wer­king van ver­pak­kings­ma­te­ri­al­en: Wie draagt de kosten?

Het duale afvalsysteem werkt alleen als de kosten voor het verzamelen, sorteren en recyclen van verpakkingsafval gedekt zijn. Dit gehele proces wordt gefinancierd via licentievergoedingen. Fabrikanten nemen licenties af bij duale systemen voor hun in omloop gebrachte verpakkingen. Door deze licenties, ook wel bekend als verpakkingslicenties, over te nemen, delegeren fabrikanten hun individuele verplichting tot terugname aan de aanbieders van duale systemen.

De hoogte van de licentievergoedingen is afhankelijk van de kosten voor verwijdering, die worden berekend op basis van:

• Het aantal verpakkingen
• Het materiaal van de verpakkingen
• Het gewicht van de verpakkingen

Richtlijnen door de Duitse Ver­pak­kings­wet: Welke doelen moeten worden bereikt door het duale af­val­sys­teem?

In januari 2019 trad in Duitsland de Verpakkingswet (VerpackG) in werking. Deze stelt belangrijke doelen op, waaronder het verminderen van verpakkingsafval en het recyclen van materialen. Een deel hiervan zijn de recyclingpercentages die moeten worden behaald en die al zijn verhoogd sinds 2019. In 2022 volgt een verdere verhoging.

• De recyclingpercentages stellen de volgende doelen:
•  Kunststoffen: vanaf 2019 58,5%; vanaf 2022 63%
• IJzeren metalen en blik: vanaf 2019 80%; vanaf 2022 90%
• Aluminium: vanaf 2019 80%; vanaf 2022 90%
• Glas: vanaf 2019 80%; vanaf 2022 90%
• Papier, karton en karton: vanaf 2019 85%; vanaf 2022 90%
• Drankenkartons: vanaf 2019 55%; vanaf 2022 80%

Bovendien is de statiegeldverplichting uitgebreid naar verpakkingen voor dranken met wei en dranken met fruit- en groentegehalte. Vanaf 2022 geldt deze statiegeldplicht in Duitsland zonder uitzondering voor alle PET-flessen en aluminium blikjes. Daarnaast zijn horecaondernemers en distributeurs van meeneem verpakkingen vanaf 2023 verplicht om herbruikbare alternatieven aan te bieden.

Inzameling van ver­pak­kings­af­val via het duale systeem

Er zijn twee verschillende manieren waarop duale systemen verpakkingsafval verzamelen: het ophaalsysteem en het brengsysteem. Het ophaalsysteem omvat de gedecentraliseerde inzameling direct bij consumenten of vergelijkbare locaties, zoals hotels, ziekenhuizen, overheidsinstellingen en andere faciliteiten. Afval wordt daar verzameld in de gele zak (gelber Sack) of gele container (gelbe Tonne), naast oud papier containers en glascontainers. Vervolgens wordt het opgehaald door de voertuigen voor afvalinzameling.

Bij het brengsysteem gaat het om de milieustraat, waar consumenten hun afval kunnen brengen. Dit systeem wordt echter slechts in beperkte mate gebruikt, omdat de meeste materialen gemakkelijk via ophaaldiensten kunnen worden ingezameld.

Professionele af­val­ver­wij­de­ring via Zentek

Sinds 1995 is Zentek actief als afvalverwijderingsdienst en gecertificeerd als afvalverwijderingsbedrijf (Efb) volgens ISO 9001:2008. Sinds 2008 is het duale systeem Zentek goedgekeurd als duaal systeem voor het MKB. Hierbij zijn negen partners betrokken, wat resulteert in een landelijk netwerk van afvalverwijderingsbedrijven en sorteerinstallaties. Dit zorgt voor korte transportroutes en aanzienlijke CO2-besparingen.

Het primaire doel van het bedrijf is het leveren van diensten die in lijn zijn met de ecologische benadering van de verpakkingswet en de verdere ontwikkeling van de recycling van verpakkingen in Duitsland.

Af­val­schei­dings­in­sta­lat­ies en ma­te­ri­aal­ver­wer­king

De partners van de Zentek-groep werken nauw samen om de doelstellingen van de Duitse verpakkingswet te bereiken. Ze beheren zeer gespecialiseerde installaties voor het sorteren van verpakkingsafval op basis van hun materialen, eigenschappen en kwaliteit. Het Zentek-netwerk omvat diverse installaties om de functies van een duaal systeem te vervullen, waaronder:

• Installaties voor de verwerking van waardevolle materialen
• Chemisch-fysische installaties
• Tussenopslag voor gevaarlijk afval
• Sorteerinstallaties voor papier, karton en kartonnen verpakkingen
• Neutralisatie-installaties voor zuren
• Bodemsaneringsinstallaties
• Verwerkingsinstallaties voor (gemengde) kunststoffolies
• Centrale installaties voor vloeibaar speciaal afval
• Houtverwerkingsinstallaties
• Metaalsorteerinstallaties
• Afvalverbrandingsinstallaties

De installaties sorteren het gemengde verpakkingsafval dat uit huishoudens en bedrijven is verzameld. Ze worden gescheiden op basis van materialen zoals kunststof, metaal en glas, en steeds fijner gesorteerd.

Niet alleen worden verschillende materialen herkend, maar ook verschillende soorten binnen een afvalfractie. Metalen kunnen bijvoorbeeld worden onderscheiden in ijzer, aluminium en legeringen, terwijl kunststoffen heel goed kunnen worden gesorteerd op basis van hun recyclebaarheid.

Thermisch vervormbare kunststoffen kunnen worden gesmolten om ze een nieuwe vorm te geven, hiervoor moeten ze zo zuiver mogelijk worden gesorteerd. Een voorbeeld van de goede recyclebaarheid van kunststoffen zijn PET-flessen die via een statiegeldsysteem worden ingezameld. Kunststoffen die vervuild zijn of sterk vermengd, kunnen mogelijk niet volledig gerecycled worden, maar kunnen wel worden gebruikt voor energieopwekking.

Verpakking­slicentie bij een duaal systeem

Om hun verpakkingen in het circuit van verzameling, sortering en verwerking te brengen, moeten fabrikanten en handelaars deelnemen aan een duaal systeem, mits ze worden beschouwd als "Erstinverkehrbringer". Dit betekent dat iedereen die voor het eerst in Duitsland verpakkingen op commerciële basis in omloop brengt die doorgaans als afval bij de eindgebruiker ontstaan, verplicht is deel te nemen aan het duaal systeem.

Deze deelname aan het systeem wordt geregeld door middel van verpakkings licentie. Zoals eerder beschreven, draagt de fabrikant door de licentie zijn verantwoordelijkheid voor het afvalbeheer over aan een duaal systeem en neemt tegelijkertijd financieel deel aan het verwerkingsproces. De verpakking­slicentie kan gemakkelijk online afgenomen worden bij Zentek.

Verpakkingen eenvoudig online licentiëren

Het duale systeem Zentek biedt een handige online oplossing voor bedrijven die onderhevig zijn aan licentievereisten. Met de verpakking­slicentie via Zmart kunnen licentiehouders eenvoudig online hun jaarlijkse hoeveelheden verpakkingen invoeren en binnen enkele minuten een bewijs ontvangen. De meldingen van hoeveelheden worden gescheiden op basis van de respectievelijke materialen van de in omloop gebrachte verkoopverpakkingen.

Wie moet deelnemen aan het duale systeem?

Bedrijven die goederen met een verpakking voor consumenten in omloop brengen, moeten deelnemen aan een duaal systeem. Consumenten nemen deze goederen doorgaans mee naar huis of krijgen ze bezorgd en gooien vervolgens de verpakking weg. De verpakking­slicentie bij een duaal systeem moet absoluut worden verkregen vóór het in omloop brengen van de goederen. Anders geldt er in Duitsland een verbod op verkoop.

Een essentieel onderdeel van de verpakking­slicentie is ook de registratie bij het Centrale Register voor Verpakkingen (ZSVR) via het online portaal LUCID. Deze registratie moet, net als de licentie, vóór het in omloop brengen van goederen plaatsvinden. Het ZSVR fungeert als controlerend orgaan om ervoor te zorgen dat fabrikanten voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Duitse verpakkingswet.

Na registratie via LUCID en verpakking­slicentie bij een duaal systeem volgt uiteindelijk de gegevens melding die fabrikanten bij de ZSVR moeten doen. Deze melding moet zorgvuldig en tijdig gebeuren. Bij onjuiste, te late of niet-gedane gegevensmeldingen kunnen bedrijven een waarschuwing krijgen en mogelijk hoge boetes oplopen.

Na registratie bij de ZSVR ontvangen fabrikanten een individueel registratienummer. De meldingen worden automatisch opgeslagen onder dit nummer. De volgende meldingen moeten als fabrikant worden gedaan:

• Melding van geplande hoeveelheden voor het volgende kalenderjaar
• Hoeveelheidsaanpassing indien extra licenties nodig zijn
• Jaarlijkse eindmelding voor elk verstreken kalenderjaar
• Verklaring van volledigheid indien grote hoeveelheden verpakkingen in omloop worden gebracht

Uw voordelen bij Zmart

Het aanvragen van een verpakking­slicentie via Zmart is eenvoudig en snel. Het is met name geschikt voor kleine en middelgrote bedrijven (MKB), evenals individuele ondernemers die met beperkte hoeveelheden deelnemen.

Via de online calculator van Zmart kunt u gemakkelijk uw hoeveelheden invoeren en een overzicht krijgen van de prijzen voor jaarlijkse licenties. Vervolgens kiest u de startdatum van het contract en kunt u uw verpakking­slicentie eenvoudig afsluiten met de online tool. Vergeet niet om uw gegevens correct te melden bij de ZSVR om uw licentie op een juridisch veilige manier af te ronden.