Hoe ziet de ideale ma­te­ri­aal­kring­loop eruit?

Wat zijn “Wertstoffe”?

Wertstoffe (waardevolle materialen) is een Duits begrip voor stoffen die na gebruik opnieuw benut en omgezet kunnen worden in grondstoffen, of hergevormd kunnen worden tot andere producten. Ze zijn recyclebaar en kunnen daardoor in de economische kringloop blijven.

Tot de “Wertstoffe” behoren onder andere:

• Papier/karton
• Metalen
• Metalen van zeldzame aarde
• Katoen
• Kunststoffen
• Glas

Wat is een materiaalkringloop?

Natuurlijke stoffen volgen allemaal verliesvrij een levenscyclus in de natuur, waarop de materiaalkringloop (Wertstoffkreislauf) is gebaseerd. Michael Braungart en William McDonough introduceerden hiervoor de term “Cradle to Cradle” (C2C).

Voor uw verpakkingen betekent dit dat de gebruikte materialen opnieuw worden verwerkt tot grondstoffen voor nieuwe verpakkingen, die vervolgens weer dienen als basis voor nieuwe verpakkingsmaterialen.

Om het principe van de kringloop volledig te benutten, is het echter van cruciaal belang dat de materialen op een zuivere manier worden gesorteerd. Hierdoor wordt gegarandeerd dat de nieuwe grondstof zowel overeenkomt met de oorspronkelijke grondstof als dezelfde kwaliteit behoudt als beide materialen.

Voorbeelden van een succesvolle materiaalkringloop zijn onder andere glas, PET-wegwerpflessen en conservenblikjes. Daarnaast zijn er ook bepaalde papiersoorten die een goed voorbeeld kunnen zijn voor een duurzame materiaalkringloop.

Hoe kan mijn bedrijf ervoor zorgen dat de materialen van de verpakkingen in de materiaalkringloop blijven?

Als bedrijf heeft u de mogelijkheid om met het ontwerp van uw verpakkingen een positieve invloed uit te oefenen op de materiaalkringloop van de gebruikte materialen. De basis hiervoor wordt gelegd tijdens de ontwikkeling van de verpakking, waarbij het betrekken van het latere recyclingsproces als uitgangspunt dient. Deze benadering staat bekend als 'Design for Recycling'.

Bij deze benadering van verpakkingsontwerp spelen niet alleen functionele en esthetische factoren een rol, maar staat ook de beoordeling van de recyclebaarheid centraal in de overwegingen.

Voor de beoordeling van de recyclebaarheid worden vragen gesteld, zoals:

• Zijn er recyclingmogelijkheden voor het gebruikte materiaal?
• Zijn er duidelijke en goed leesbare instructies op de verpakking voor de consument over hoe de verpakking moet worden afgevoerd en eventueel gedemonteerd?
• Wordt voorkomen dat de verpakkingen extreem klein gemaakt worden?

Met name bij kunststofverpakkingen geldt:

• Worden oppervlakte verontreinigingen door lijm vermeden?
• Zijn er materiaalcombinaties voorzien die niet compatibel zijn met het recyclingproces?
• Worden kleurstoffen gebruikt die recycling toestaan?

Hoe kan ik als bedrijf de materiaalkringloop voor individuele materialen positief beïnvloeden?

Afhankelijk van het type materiaal kan het moeilijk of eenvoudig zijn om het na gebruik als verpakking in een kringloop te houden. Dit komt doordat sommige stoffen zonder verlies van materiaaleigenschappen kunnen worden gemengd met andere, terwijl dit voor andere niet geldt. Glas en aluminium zijn materialen die goed omgaan met een mix van verschillende oorspronkelijke kwaliteiten. Kunststof en papier daarentegen zijn moeilijker in de kringloop te behouden.

De ideale materiaalkringloop voor kunststof behouden

Bij kunststoffen is het bijzonder belangrijk om af te zien van materiaalmenging. Dit betekent in de uitvoering van het ontwerp van de verpakking dat metalen, verschillende soorten kunststof en papier altijd goed van elkaar te scheiden moeten zijn. Dit zijn enkele voorbeelden van materiaalmenging en de oplossing ervan:

Kunststof en metaal: Fles van kunststof, deksel van metaal - Het deksel en de afdichting dienen gemakkelijk en volledig van de fles te worden gescheiden.

Kunststof en karton of papier: Beker met papieren omhulsel - Het papieren omhulsel en de aangebrachte lijm moeten zodanig zijn dat ze eenvoudig en zonder resten van de beker kunnen worden gescheiden.

Kunststoffen met en zonder sterke kleuringen: Lichtgekleurde of transparante doos met een sterkgekleurd deksel - Maak gebruik van schroefdraad, zodat de deksel en de doos volledig van elkaar gescheiden kunnen worden. Vermijd scharnierverbindingen tussen de doos en het deksel.

Kunststoffen met verschillende polymeerstructuren: Verpakking met een slagvaste schaal en een sterk elastisch deksel - Zorg ervoor dat beide verpakkingscomponenten volledig van elkaar kunnen worden gescheiden, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een kliksysteem.

Optimale recycling van papier

Oud papier wordt meestal gerecycled door de cellulosevezels van het papier te scheiden van vulstoffen zoals lijm, dit gebeurt meestal door middel van waterbaden. Een voorwaarde voor succesvolle scheiding is dat de vulstoffen oplosbaar zijn in water. Om de cellulose uit het papier dat wordt gebruikt voor uw verpakkingen in de materiaalloop te houden, is het daarom belangrijk dat eventuele coatings uitsluitend met wateroplosbare stoffen worden aangebracht. Vermijd daarom lamineringen of coatings voor vochtbescherming.

Glas optimaal recyclen

Glas wordt in verschillende stappen gescheiden van verontreinigingen zoals metaal, papier en plastic om een optimale materiaalloop te bereiken. Zowel machinale als handmatige methoden worden hiervoor gebruikt.

Voor uw bedrijf betekent dit dat u meer vrijheid hebt bij het gebruik van glas op uw verpakkingen. Toch adviseren we om zuinig te zijn. Hoewel papier en kunststoffen door de eerder gegenereerde glasscherven kunnen worden afgesleten en het glas dus in de materiaalloop kan worden opgenomen, vergt dit enerzijds veel sorteertijd en anderzijds dat de als slijtage ontstane materialen niet zuiver gescheiden worden als papier en plastic, waardoor ze uit de materiaalkringloop worden gehaald. Alleen metalen kunnen vanwege hun magnetische eigenschappen zuiver worden gesorteerd uit het glasafval.

Blik effectief in de materiaalkringloop houden

Blik is, samen met glas, het materiaal dat het meest geschikt is voor een effectieve materiaalkringloop. Blik behoort tot de staalcategorie. Omdat het flinterdun is uitgerold, lijkt het op het eerste gezicht niet op staal. Afhankelijk van het beoogde eindproduct wordt het gesmolten in een elektrostaalfabriek of verwerkt in een zuurstofstaalfabriek samen met ruwijzer tot nieuw staal. Tijdens dit proces worden kleur-, plastic- en papierresten volledig verbrand en maken ze na het recyclen van het blik deel uit van het resulterende materiaal.

Onze klantenservice bij Zmart neemt graag de tijd om samen met u te controleren of de door u gebruikte verpakkingsmaterialen goed van elkaar kunnen worden gescheiden.